Wystawa "Prywaciarze - początki polskiej mikro przedsiębiorczości"
„MIKROPRZEDSIĘBIORCY” I „PRYWACIARZE”
Rzemieślnicy ze swoimi wyrobami, kupcy na tle małych sklepów i straganów, ludzie próbujący wbrew ideologom PRL rozwijać własną inicjatywę. Ich zdjęcia można zobaczyć na przygotowanej przez Akademię Liderów Fundacja dr Bogusława Federa wystawie "Prywaciarze – początki polskiej mikro przedsiębiorczości”. Wystawa to również zbiór oryginalnych eksponatów z lat PRL.
„Spekulanci, badylarze, cinkciarze, a przede wszystkim prywaciarze — tak przez długie lata opisywano żywą kastę „pasożytów społecznych”, choć oficjalnie nazywano ją „prywatną inicjatywą”.
W ogłoszonym 22 lipca 1944 Manifeście PKWN konstytuujące się władze komunistyczne zapowiadały między innymi „Zniesione zostaną niemieckie znienawidzone zakazy, krępujące działalność gospodarczą, obrót handlowy między wsią i miastem. Państwo popierać będzie szeroki rozwój spółdzielczości. Inicjatywa prywatna, wzmagająca tętno życia gospodarczego, również znajdzie poparcie państwa”. W praktyce znalazła się ona w roli oficjalnego "wzorca negatywnego”, wroga "ludowego” kraju i przez państwo była dławiona, spychana na margines.
Ponieważ przez lata PRL-u „prywaciarze” działali na granicy wolnego rynku i gospodarki zcentralizowanej, media kontrolowane przez władze kierowały niezadowolenie społeczne przeciwko prywatnej inicjatywie, „prywaciarzom”.
I tak latami kształtował się pejoratywny wizerunek „prywaciarza”, który niestety utrzymuje się do dnia dzisiejszego.
Pomimo tego „prywaciarze” funkcjonowali, a jak to wyglądało w praktyce można zobaczyć na wystawie „Prywaciarze – początki polskiej mikro przedsiębiorczości”. Składają się na nią pochodzące z zasobów Ośrodka KARTA archiwalne fotografie i dokumenty przedstawiające konkretne historie oraz prezentujące ludzi wielu zawodów, uprawiających prawdziwe rzemiosło. Bohaterowie wystawy nie byli na ogół ludźmi sukcesu, także finansowego. Często przegrywali z agresywnym wobec nich państwem. Jednak stali się prekursorami normalnego, wolnego rynku.
Pomysłodawcą, organizatorem i instytucją finansującą Ogólnopolski Cykl Wystaw Prywaciarze - początki polskiej mikro przedsiębiorczości jest Akademia Liderów Fundacja dr Bogusława Federa, której statutowym celem jest między innymi wspieranie idei przedsiębiorczości i mikro firm.
Projekt realizowany jest od kwietnia 2012 roku, kiedy została podpisana umowa z Fundacją Ośrodka KARTA na wypożyczenie plansz. Fundacja przygotowała dodatkowo 4 plansze na podstawie materiałów archiwalnych udostępnionych przez Ośrodek KARTA.
Celem Wystaw jest promocja przedsiębiorczości, zmiana pejoratywnego wizerunku mikro przedsiębiorcy, ukazanie barier z jakimi spotykali i nadal spotykają się osoby prowadzące mikro firmy.
Inauguracja Cyklu Wystaw miała miejsce w lipcu 2012 roku w Senacie RP na specjalnym posiedzeniu Komisji Gospodarki Senatu RP, przy okazji prezentacji przez Akademię Liderów wyników badania sytuacji mikro firm w Polsce.
Od tego czasu Wystawa była prezentowana w wielu miastach Polski we współpracy z organizacjami, instytucjami i urzędami jako wydarzenie wspierające ogólnopolskie i lokalne inicjatywy aktywizujące środowiska mikro i małych przedsiębiorców oraz zainteresowane rozwojem przedsiębiorczości.
Prezentowane plansze z fotografiami mają służyć wzbudzaniu zainteresowania historią polskiej mikro przedsiębiorczości, szerzyć wiedzę na ten temat i uczyć szacunku dla inicjatywy prywatnej oraz ludzi podejmujących trud prowadzenia działalności gospodarczej. Wystawa to również zbiór oryginalnych eksponatów z lat PRL, kojarzonych z tymi latami, w tym wyroby „prywaciarzy i używane przez nich narzędzia i urządzenia, np. z warsztatu szewskiego, zakładu napełniania wkładów długopisowych, sklepowe wagi, naczynia, adapter z pocztówkami dźwiękowymi, pamiętające dawne lata radio „Pionier”. Wszystkie pokazują rozwój mikro przedsiębiorczości i jako elementy wystawy są przykładem ukazania „korzeni” polskiej mikro przedsiębiorczości.
Piotr Kutkowski, komisarz wystawy, podkreśla, że wystawa oprócz walorów poznawczo – edukacyjnych ma dla lokalnych społeczności znaczenie wspierające idee przedsiębiorczości i jest wykorzystywana także jako wsparcie lekcji szkolnych z przedmiotu przedsiębiorczości.
Wystawy towarzyszą ważnym lokalnym inicjatywom związanym z przedsiębiorczością, rozwojem i promocją lokalnych mikro i małych firm. Ich charakter często staje się przyczynkiem do wspomnień dla osób pamiętających początki polskiej przedsiębiorczości, młodzi mają okazję poznać także trudne historie przedsiębiorców.
Wystawa zwraca też uwagę dzisiejszych decydentów, samorządowców, specjalistów zarządzania i innych odwiedzających na bariery, jakie mieli i nadal mają do pokonania polscy mikro i mali przedsiębiorcy. Jest też doskonałym „mikro głosem” mikro przedsiębiorców w sprawie nagłośnienia ich problemów i potrzeb, zwrócenia uwagi na bariery z jakimi borykają się na co dzień.
Informacje o każdej z wystaw pojawiały się w prasie, w mediach społecznościowych, na stronach partnerów. Inauguracji każdej z wystaw towarzyszy szczególna oprawa, wernisaże to również krótkie prezentacje i wykłady w wykonaniu komisarza wystawy.
O sukcesie projektu świadczą liczną wpisy do księgi pamiątkowej wystawy. Niebagatelną rolę odegrała również wystawa zorganizowana w Senacie RP – zainspirowała ona uczestników posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej do otwartej dyskusji nad sytuacją mikro i małych przedsiębiorstw oraz pochyleniem się nad ich potrzebami.
W 2020 roku Cykl Wystaw został zawieszony w związku z panująca w Polsce pandemią. Teraz powstała idea, by je wznowić i prezentować w kolejnych miejscach w Polsce. Serdecznie zapraszamy do kontynuowania współpracy i promowania historii przedsiębiorczości .
Więcej informacji o wystawie :
"Prywaciarze 1945 - 1989"
